Umowy cywilnoprawne – ich znaczenie i konieczność użycia

Pracodawca może powierzyć daną pracę wyznaczonej osobie nie tylko poprzez podpisanie umowy o pracę – często pojawiają się umowy zlecenia oraz umowy o dzieło – są to popularne formy umów cywilnoprawnych. Ich podpisywanie spotyka się z szeroką krytyką dużej części społeczeństwa, a wynika to z częstego nieuczciwego nadużywania tej formy współpracy.

Pamiętajmy jednak, że te rodzaje umowy są często najwygodniejsze i niezbędne przy pewnych rodzajach prac, a ich liczne minus są wynagrodzone dużą swoboda i elastycznością współpracy.

Musimy zdawać sobie sprawę, że tego rodzaju umowy nie robią z nas pracowników danej firmy – bynajmniej nie w sensie prawnym. Pracownikiem firmy możemy nazwać osobę, która podpisała z daną jednostką umowę o pracę i tym samym pozostaje z nią w ciągłym stosunku pracy.

Umowy o dzieło czy zlecenia nie są regulowane przez kodeks pracy, a przez przepisy kodeksu cywilnego. Umowy tego typu są wykorzystywane podczas wykonywania prac tymczasowych, kiedy pracodawca nie zamierza i nie ma potrzeby zatrudniania kogoś na stałe. Problem pojawia się wówczas, kiedy nie do końca uczciwi pracodawcy, swoich stałych pracowników zatrudniają nieustannie na podstawie umowy zlecenia (na tzw. śmieciówkach).

Precedens jest bardzo trudny do wyeliminowania, a część z pracujących uważa nawet, że ta forma współpracy jest dla nich korzystniejsza – wówczas ich rzeczywiste zarobki netto są wyższe aniżeli w przypadku umowy o pracę. Są jednak pozbawieniu wielu przywilejów wynikających z kodeksu pracy, nie mają także opłacanych wszystkich składek.

W przypadku tych umów nie ma także określonej stawki minimalnej wynagrodzenia, co w efekcie sprawia, że poszukującym zatrudnienia proponuje się często  znacząco  zaniżone kwoty.

Plusem umów cywilnoprawnych jest na pewno większa swoboda współpracy zarówno dla osoby zlecającej, jak i wykonującej pracę oraz  brak konieczności określania miejsca i czasu pracy, co świetnie sprawdza się przy pracy zdalnej.

Od umowy zlecenia pracodawca musi odprowadzać składki (zdrowotna i emerytalna), chyba że osoba wykonująca pracę jest studentem, pobiera emeryturę lub jest zatrudniona w  tym samym czasie na umowę o pracę.

Umowa o dzieło jest umową nieoskładkowana, jednak muszą być spełnione konkretne warunki, by mogła zostać podpisana (wykonawca musi zrealizować ściśle określone zadanie – „dzieło”, które ma być przekazane  zlecającemu w ustalonym terminie). najczęściej jest podpisywana przy zlecaniu prac graficznych, edytorskich, a także chałupniczych i artystycznych.